Nồng độ cồn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tai nạn giao thông. Theo thống kê của Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia Việt Nam, trong năm 2023, có hơn 770.000 trường hợp vi phạm bị xử phạt, chiếm khoảng 20% tổng số vụ tai nạn giao thông xảy ra. Hãy cùng Xe tải 24H tìm hiểu tất tấn tật các vấn đề liên quan đến nồng độ cồn ngay sau đây.
Nồng độ cồn là gì?
Nồng độ cồn là chỉ số thể hiện lượng cồn có trong máu hoặc trong hơi thở của một người. Nó được tính bằng miligam cồn nguyên chất trong 100 mililit máu (mg/100ml) hay trong 1 lít khí thở (mg/lít).
Nồng độ cồn trong máu hay trong khí thở phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
Loại đồ uống có cồn: Các loại đồ uống có cồn mạnh như rượu nặng sẽ làm tăng nồng độ cồn trong máu nhanh hơn đồ uống có cồn nhẹ như bia hay rượu vang.
Lượng đồ uống có cồn: Lượng đồ uống có cồn đi vào cơ thể càng nhiều thì nồng độ cồn trong máu, khí thở càng cao.
Thời gian uống: Nồng độ cồn trong máu sẽ tăng lên nhanh chóng sau khi uống rượu bia, sau đó sẽ giảm dần theo thời gian.
Tình trạng sức khỏe: Những người thể trạng yếu, đặc biệt là phụ nữ và người cao tuổi, những người mới ốm dậy sẽ dễ bị ảnh hưởng hơn.
Nồng độ cồn gây tác hại thế nào?
Nồng độ cồn có thể gây ra nhiều tác hại cho sức khỏe, bao gồm:
Làm giảm khả năng suy nghĩ, phán đoán và phản ứng của người lái xe.
Gây mất kiểm soát tốc độ, hướng đi và khoảng cách.
Làm tăng nguy cơ tai nạn giao thông.
Nồng độ cồn càng cao thì tác hại càng nghiêm trọng. Tại Việt Nam, nồng độ cồn trên 0mg/100ml máu người lái xe sẽ bị coi là vi phạm an toàn giao thông. Nồng độ cồn cao, khả năng phán đoán tình huống của người lái xe sẽ bị suy giảm đáng kể, dẫn đến nguy cơ tai nạn cao.
Uống rượu, bia bao lâu thì hết nồng độ cồn ?
Thời gian cần thiết để nồng độ cồn trong cơ thể giảm xuống mức an toàn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
Lượng rượu bia đã uống: Lượng rượu bia càng nhiều thì thời gian cần thiết để đào thải càng lâu.
Cách uống: Uống rượu bia nhanh chóng sẽ khiến nồng độ cồn trong máu tăng cao hơn so với uống từ từ.
Giới tính: Nam giới có thể đào thải cồn nhanh hơn nữ giới.
Tuổi tác: Người trẻ có thể đào thải cồn nhanh hơn người già.
Chức năng gan: Gan là cơ quan chính chịu trách nhiệm đào thải cồn ra khỏi cơ thể. Người có chức năng gan kém sẽ đào thải cồn chậm hơn.
Thức ăn: Ăn uống trước hoặc trong khi uống rượu bia có thể làm chậm quá trình hấp thụ cồn vào máu.
Nhìn chung, một đơn vị cồn (tương đương khoảng 200ml bia, 100ml rượu vang hoặc 30ml rượu mạnh) sẽ được cơ thể đào thải hết trong khoảng 1 giờ. Ví dụ, nếu bạn uống 2 lon bia, bạn sẽ mất khoảng 3 giờ để nồng độ cồn trong máu giảm xuống mức an toàn.
Tuy nhiên, đây chỉ là thời gian ước tính bởi có nhiều trường hợp uống 1 lon bia 23h sau kiểm tra vẫn còn nồng độ cồn. Để biết chính xác nồng độ cồn trong cơ thể của mình, bạn nên sử dụng máy đo nồng độ cồn.
Ăn trái cây nào làm tăng nồng độ cồn?
Các loại trái cây có hàm lượng đường cao dễ bị lên men, sau đó chuyển hóa thành ethanol (cồn). Khi ăn các loại trái cây này, lượng cồn trong hơi thở có thể tăng lên, nhưng không gây ảnh hưởng đến nồng độ cồn trong máu.
Một số loại trái cây có hàm lượng đường cao bao gồm: vải, sầu riêng, dứa, nho, chuối, hồng xiêm, xoài…
Ngoài ra, một số loại trái cây được chế biến, như siro ho, nước ép trái cây đóng chai, cũng có thể chứa một lượng cồn nhất định.
Thời gian nồng độ cồn trong hơi thở tăng lên sau khi ăn trái cây phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:Loại trái cây, lượng trái cây đã ăn, tình trạng sức khỏe.
Nhìn chung, nồng độ cồn trong hơi thở sau khi ăn trái cây sẽ giảm xuống trong vòng khoảng 15-30 phút.
Để đảm bảo an toàn khi lái xe, bạn nên tránh ăn trái cây có hàm lượng đường cao trước khi lái xe. Nếu bạn đã ăn trái cây, hãy đợi ít nhất 15-30 phút trước khi lái xe.
Tại sao phải giảm nồng độ cồn nhanh chóng?
Nồng độ cồn có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng cho sức khỏe và an toàn giao thông. Do đó, cần phải giảm lượng cồn nhanh chóng để đảm bảo an toàn cho bản thân và những người xung quanh.
Cách giảm nồng độ cồn nhanh chóng
Uống nhiều nước lọc
Uống nhiều nước lọc sẽ giúp cơ thể đào thải cồn qua nước tiểu. Mỗi giờ, cơ thể có thể đào thải khoảng 0,1 – 0,2 mg/l cồn qua nước tiểu. Do đó, uống nhiều nước lọc sẽ giúp tăng cường quá trình đào thải cồn, từ đó giúp giảm nồng độ cồn trong máu nhanh chóng.
Uống sữa hoặc nước cam
Sữa và nước cam có tác dụng trung hòa axit trong dạ dày, từ đó làm giảm khả năng hấp thụ cồn. Bạn có thể uống một ly sữa hoặc nước cam sau khi uống rượu bia để giúp giảm nồng độ cồn trong máu.
Ngủ đủ giấc
Ngủ đủ giấc sẽ giúp cơ thể phục hồi và đào thải cồn nhanh hơn. Bạn nên ngủ ít nhất 8 tiếng mỗi đêm sau khi uống rượu bia.
Tắm nước ấm
Tắm nước ấm sẽ giúp tăng cường lưu thông máu, từ đó giúp cơ thể đào thải cồn nhanh hơn. Bạn có thể tắm nước ấm trong khoảng 30 phút để giúp giảm cồn trong máu.
Uống trà xanh
Trà xanh có chứa các chất chống oxy hóa giúp tăng cường quá trình đào thải cồn. Bạn có thể uống một ly trà xanh sau khi uống rượu bia để giúp giảm nồng độ cồn trong máu.
Uống cà phê
Cà phê có chứa caffeine, một chất kích thích giúp cải thiện khả năng tỉnh táo. Tuy nhiên, caffeine không có tác dụng trực tiếp làm giảm nồng độ cồn.
Hít thở sâu
Hít thở sâu sẽ giúp tăng cường lưu thông oxy trong máu, từ đó giúp cơ thể đào thải cồn nhanh hơn. Bạn có thể dành ra 5 phút mỗi lần để hít thở sâu, hít vào bằng mũi và thở ra bằng miệng.
Tập thể dục nhẹ nhàng
Tập thể dục nhẹ nhàng sẽ giúp tăng cường lưu thông máu và đốt cháy năng lượng, từ đó giúp cơ thể đào thải cồn nhanh hơn. Tuy nhiên, bạn không nên tập thể dục quá sức, vì điều này có thể khiến nồng độ cồn trong máu tăng lên.
Uống thuốc giải rượu
Thuốc giải rượu có tác dụng làm giảm hấp thu cồn và tăng cường đào thải cồn. Tuy nhiên, thuốc giải rượu chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể thay thế cho các biện pháp khác.
Đi khám bác sĩ
Nếu bạn uống quá nhiều rượu bia, hãy đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và điều trị.
Các biện pháp khác:
Ăn thực phẩm giàu protein
Thực phẩm giàu protein có thể giúp làm chậm quá trình hấp thụ cồn vào máu. Bạn có thể ăn một bữa ăn nhẹ giàu protein trước hoặc sau khi uống rượu bia.
Uống nước ép trái cây
Nước ép trái cây có chứa vitamin và khoáng chất giúp hỗ trợ quá trình đào thải cồn. Bạn có thể uống một ly nước ép trái cây sau khi uống rượu bia.
Uống súp rau
Súp rau có chứa nhiều chất xơ giúp hỗ trợ quá trình tiêu hóa và đào thải cồn. Bạn có thể uống một bát súp rau sau khi uống rượu bia.
Uống nước ép rau củ
Nước ép rau củ có chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp hỗ trợ quá trình đào thải cồn. Bạn có thể uống một ly nước ép rau củ sau khi uống rượu bia.
Lưu ý:
Các phương pháp trên chỉ có tác dụng hỗ trợ làm giảm nồng độ cồn nhất định, không thể loại bỏ hoàn toàn ra khỏi cơ thể.
Lái xe khi có nồng độ cồn sẽ bị phạt như thế nào?
Theo quy định tại Nghị định 100/2019/NĐ-CP(sửa đổi tại Nghị định 123/2021/NĐ-CP), người điều khiển phương tiện giao thông có nồng độ cồn vượt quá quy định sẽ bị xử phạt như sau:
Đối với người điều khiển xe máy vi phạm:
Mức vi phạm | Mức tiền phạt | Hình phạt bổ sung |
Chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 2 triệu đồng đến 3 triệu đồng. (Điểm c Khoản 6 Điều 6) | Tước giấy phép lái xe từ 10 tháng đến 12 tháng. (Điểm đ Khoản 10 Điều 6) |
Vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 4 triệu đồng đến 5 triệu đồng. (Điểm c Khoản 7 Điều 6) | Tước giấy phép lái xe từ 16 tháng đến 18 tháng. (Điểm e Khoản 10 Điều 6) |
Vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 6 triệu đồng đến 8 triệu đồng. (Điểm e Khoản 8 Điều 6) | Tước giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng. (Điểm g Khoản 10 Điều 6) |
Đối với người điều khiển ô tô vi phạm:
Mức vi phạm | Mức tiền phạt | Hình phạt bổ sung |
Chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 6 triệu đồng đến 8 triệu đồng. (Điểm c Khoản 6 Điều 5) | Tước giấy phép lái xe từ 10 tháng đến 12 tháng. (Điểm e Khoản 11 Điều 5) |
Vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 16 triệu đồng đến 18 triệu đồng. (Điểm c Khoản 8 Điều 5) | Tước giấy phép lái xe từ 16 tháng đến 18 tháng. (Điểm g Khoản 11 Điều 5) |
Vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 40 triệu đồng. (Điểm a Khoản 10 Điều 5) | Tước giấy phép lái xe từ 22 tháng đến 24 tháng. (Điểm h Khoản 11 Điều 5) |
Đối với người điều khiển xe đạp vi phạm:
Mức vi phạm | Mức tiền phạt | Hình phạt bổ sung | |
Chưa vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc chưa vượt quá 0,25 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 80 ngàn đồng đến 100 ngàn đồng. (Điểm q Khoản 1 Điều 8) | ||
Vượt quá 50 miligam đến 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,25 miligam đến 0,4 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 300 ngàn đồng đến 400 ngàn đồng. (Điểm e Khoản 3 Điều 8 Nghị định 100/2019/NĐ-CP, được sửa đổi điểm k khoản 34 Điều 2 Nghị định 123/2021/NĐ-CP) | ||
Vượt quá 80 miligam/100 mililít máu hoặc vượt quá 0,4 miligam/1 lít khí thở | Phạt tiền từ 400 ngàn đồng đến 600 ngàn đồng. (Điểm c Khoản 4 Điều 8) |
Làm thế nào để không bị phạt nồng độ cồn?
Để không bị phạt, cần thực hiện các biện pháp sau:
Không uống rượu bia trước khi lái xe: Đây là cách tốt nhất để tránh bị phạt nồng độ cồn. Nếu tham gia các buổi tiệc có sử dụng rượu bia, hãy để người khác lái xe hoặc sử dụng phương tiện giao thông công cộng.
Nếu đã uống rượu bia, cần có người khác lái xe hoặc sử dụng phương tiện giao thông công cộng: Không nên lái xe sau khi uống rượu bia, dù chỉ là một lượng nhỏ.
Nếu buộc phải lái xe, cần đợi đến khi lượng cồn trong máu giảm xuống dưới mức quy định: Nồng độ cồn trong máu giảm dần theo thời gian, trung bình khoảng 0,1 – 0,2 mg/l mỗi giờ. Sử dụng máy đo cá nhân để kiểm tra nồng độ trước khi lái xe.
Tích cực tuyên truyền, nâng cao nhận thức về tác hại của việc lái xe khi đã uống rượu bia: Mỗi người cần ý thức về trách nhiệm an toàn giao thông, tránh lái xe khi đã uống rượu bia. Tích cực truyền đạt kiến thức về nồng độ cồn cho bạn bè, người thân và cộng đồng.
Những biện pháp hạn chế nồng độ cồn hiệu quả
Bên cạnh các biện pháp cá nhân, cần có những biện pháp xã hội và pháp lý mạnh mẽ để hạn chế tình trạng lái xe khi có cồn.
Kiểm tra kiểm soát thường xuyên: Các lực lượng chức năng cần tăng cường kiểm tra nồng độ cồn ở các địa điểm và thời điểm trọng điểm.
Áp dụng mức phạt nghiêm khắc hơn: Có thể xem xét tăng mức phạt tiền, thời gian tước quyền sử dụng Giấy phép lái xe và áp dụng các hình thức phạt bổ sung khác đối với người vi phạm.
Tuyên truyền nâng cao nhận thức: Các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của việc lái xe khi có nồng độ cồn, đồng thời nhấn mạnh đến trách nhiệm cá nhân trong việc đảm bảo an toàn giao thông.
Phát triển cơ sở hạ tầng giao thông công cộng: Xây dựng hệ thống giao thông công cộng thuận tiện, an toàn và giá cả phải chăng, để người dân có thể dễ dàng lựa chọn phương tiện thay thế khi đã uống rượu bia.
Kết luận
Nồng độ cồn là một mối đe dọa nghiêm trọng đến an toàn giao thông. Để hạn chế tai nạn giao thông do vấn đề này gây ra, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các biện pháp cá nhân, xã hội và pháp lý. Mỗi cá nhân cần nâng cao nhận thức về tác hại của nồng độ cồn, đồng thời tuân thủ các quy định về an toàn giao thông. Các cơ quan chức năng cần thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để ngăn chặn hành vi lái xe khi có cồn trong người. Chỉ khi có sự cam kết chung của cả cộng đồng, chúng ta mới có thể xây dựng một môi trường giao thông an toàn và lành mạnh.